Nieuwe EU-regels vanaf 2026: grote impact op de print- en signindustrie

De Europese Unie scherpt de regels aan om milieu, circulariteit en transparantie te verbeteren. Voor de print- en signindustrie betekent dit dat 2026 een belangrijk jaar wordt. Verschillende nieuwe Europese verordeningen treden dan in werking — en die raken niet alleen fabrikanten, maar ook printbedrijven, signmakers en leveranciers in de keten.

Hieronder een overzicht van de belangrijkste veranderingen, wat ze inhouden en hoe je je als ondernemer nu al kunt voorbereiden.

1. EU Packaging and Packaging Waste Regulation (PPWR)

De nieuwe Verordening voor Verpakkingen en Verpakkingsafval vervangt de huidige richtlijn en wordt vanaf 12 augustus 2026 van kracht. Doel: minder afval, meer hergebruik en volledig recyclebare verpakkingen.

Wat betekent dit voor print- en signbedrijven?

• Als je verpakkingen bedrukt of levert (bijv. dozen, labels, sleeves of POS-materiaal), moet je rekening houden met ontwerpregels voor efficiënt materiaalgebruik.
• Verpakkingen moeten aantoonbaar recyclebaar of herbruikbaar zijn.
• Bedrijven die verpakkingsmateriaal op de markt brengen, krijgen te maken met registratie- en rapportageverplichtingen.

Praktisch: controleer nu al of jouw gebruikte substraten, laminaten en coatings voldoen aan de aankomende PPWR-eisen. Bedrijven die tijdig overstappen op circulaire materialen lopen straks voorop bij aanbestedingen en leverancierskeuzes.

2. EU Deforestation Regulation (EUDR)

De nieuwe ontbossingsverordening verplicht bedrijven te bewijzen dat grondstoffen zoals hout, papier en rubber ontbossingsvrij en legaal geproduceerd zijn. Voor MKB-bedrijven geldt de verplichting vanaf 30 juni 2026.

Wat betekent dit in de praktijk?

• Voor alle producten op basis van hout of papier moet de herkomst traceerbaar zijn.
• Je moet kunnen aantonen dat het materiaal afkomstig is uit legale, duurzame bronnen.
• Leveranciers worden verplicht om zogeheten due diligence-documentatie aan te leveren.

Praktisch: controleer nu al je papier- en kartonleveranciers. Vraag om bewijs van herkomst en duurzaamheidsverklaringen. Bedrijven die deze documentatie kunnen overleggen, zijn straks “audit-proof” en aantrekkelijker voor opdrachtgevers die duurzaam willen inkopen.

3. EU Design Regulation – bescherming van ontwerpen

Vanaf 1 juli 2026 wordt ook de vernieuwde EU Design Regulation van kracht. Deze wet breidt de bescherming van ontwerpen en grafische uitingen aanzienlijk uit.

Wat betekent dit voor print en sign ondernemers?

• Ook grafische patronen, logo’s, lay-outs en digitale ontwerpen vallen voortaan onder de bescherming van het modelrecht.
• Bedrijven krijgen betere mogelijkheden om hun eigen ontwerpen of productvormen te beschermen.
• Omgekeerd moet je ook zorgvuldiger omgaan met andermans ontwerpen of merken die je reproduceert.

Praktisch: bekijk hoe je omgaat met het gebruik van klantlogo’s, templates en stockdesigns. Met deze regelgeving wordt het nog belangrijker om duidelijke afspraken te hebben over rechten, bronbestanden en licenties.

4. EU Greenwashing-regels: de Green Claims Directive & Empowering Consumers Directive

Een van de meest besproken nieuwe EU-maatregelen betreft de strijd tegen greenwashing — misleidende duurzaamheidsclaims. Vanaf 1 januari 2026 wordt het verboden om vage milieuclaims te gebruiken zoals “eco”, “groen”, “duurzaam”, “CO₂-neutraal”zonder bewijs.

Wat betekent dit voor printbedrijven?

• Elke milieuclaim moet wetenschappelijk onderbouwd en verifieerbaar zijn.
• Uitspraken over gerecycled materiaal, CO₂-reductie of milieuvriendelijke productie moeten kunnen worden aangetoond met data of certificering.
• Claims als “milieuvriendelijk” of “circulair” zijn straks alleen toegestaan als ze aantoonbaar voldoen aan erkende standaarden.

Praktisch: gebruik je milieulogo’s, certificaten of groene taal in je communicatie? Zorg dat je bewijs hebt om die claims te staven — bijvoorbeeld via LCA-gegevens, ISO-certificering of erkende keurmerken (zoals FSC, PEFC of PSIS). Deze richtlijnen beschermen niet alleen consumenten, maar ook eerlijke ondernemers die wél duurzaam werken.

5. EU NIS2 – Network and Information Security Directive

De NIS2-richtlijn trad eigenlijk in oktober 2024 al in werking, maar EU-lidstaten, waaronder Nederland, moesten deze richtlijn nog volledig omzetten in nationale wetgeving. Vanaf 2026 zal naleving dus voor veel bedrijven verplicht zijn. Deze richtlijn richt zich op digitale veiligheid en weerbaarheid.

Ook bedrijven in de print- en signketen vallen mogelijk binnen de scope, vooral wanneer zij:

• digitale productiesystemen gebruiken,
• klantdata of ontwerpinformatie verwerken,
• deel uitmaken van ketens die met overheden of grote opdrachtgevers werken.

Wat betekent dit concreet voor een print- of signbedrijf?

• Je moet kunnen aantonen dat je cybersecurity-maatregelen hebt genomen: firewalls, toegangsbeheer, back-ups en incident-responsplannen.
• Leveranciers in de keten kunnen worden verplicht om aan te tonen dat zij geen zwakke schakel vormen in de beveiliging.
• Meldplicht: bij ernstige datalekken of cyberincidenten moet binnen 24 uur melding worden gedaan bij de bevoegde autoriteit (in Nederland: NCSC of CSIRT).

Praktisch: breng je digitale processen in kaart — RIP-servers, MIS-software, klantportalen — en controleer of er beveiligingsbeleid en back-upstrategie aanwezig is. Bedrijven die nu al voldoen aan ISO 27001 of een vergelijkbare norm, zijn grotendeels voorbereid.

6. NL Energiewet

Sinds 1 juli 2025 kunnen overheidsinstanties automatisch de actuele gegevens over gas en elektriciteitsverbruik van alle bedrijven inzien, dankzij de nieuwe Energiewet. Dit heeft belangrijke implicaties voor ondernemers binnen de print- en signindustrie. De eisen lijken op de eerste blik hoog, maar zelfs een klein bedrijf met ongeveer vijf medewerkers kan al snel aan de wettelijke normen voldoen.

Als je als bedrijf jaarlijks meer dan:

– 50.000 kWh elektriciteit of 25.000 m³ aardgas verbruikt

Dan ben je verplicht om:

– Informatie te verstrekken over de energiebesparende maatregelen die je hebt genomen of van plan bent te nemen.

– Aan te tonen dat deze maatregelen binnen vijf jaar terugverdienen.

Deze verplichting bestaat al sinds 1 juli 2019, maar was eerder lastig te controleren. De nieuwe wetgeving maakt het handhaven veel eenvoudiger, omdat alle verbruiksgegevens nu automatisch rechtsteeks naar de overheid worden gestuurd.

Rapportage moet plaatsvinden via het portaal mijnRVO.nl. Het is cruciaal om deze verplichting serieus te nemen, omdat niet voldoen aan de informatieplicht kan resulteren in waarschuwingen, sancties en zelfs boetes.

Het lidmaatschap van FESPA biedt hierbij een flink voordeel, omdat er een collectieve regeling is getroffen met het Dienstencentrum voor het gebruik van deze door de overheid erkende hulpmiddelen. Hierdoor kunnen ondernemers efficiënt voldoen aan hun informatieplicht over energie en tegelijkertijd kosten besparen en verduurzamen.