Waarom robotisering / automatisering in de print- & signindustrie?

Robotisering/automatisering is niet enkel “machine kopen”, maar een ketenverandering. Succesvol automatiseren vraagt dat je breed kijkt (pre-press, print, snij, afwerking, logistiek). Steeds meer MKB Print bedrijven vinden hun weg naar robotisering, zoals de voorlopers Grafisch Bedrijf Goes, Koopmans Printmedia en VAN AS Print & Sign. De wens om te investeren zal snel toenemen nu de robots steeds meer als collaboratieve kracht kunnen worden ingezet en het aantal handelingen dat één robot kan doen snel toeneemt, waardoor het veel inzetbaarder wordt.

Belangrijke drijfveren voor robotisering en automatisering

• Arbeidstekorten: de print- & sign-sector in de Benelux/Nederland ziet een structureel tekort aan vakgediplomeerde monteurs/medewerkers in afwerking/frees/snijden. Automatisering biedt verlichting.  
• Kostenreductie & rendement: repetitieve handelingen zoals platen laden, snijden, uitnemen, bundelen kunnen geautomatiseerd worden, waardoor rendement (uurtje/kunst en marges) stijgt.
• 24/7 productie & doorlooptijd-optimalisatie: in sommige gevallen worden processen ‘lights-out’ ingericht (zonder of met minimale bemanning) waardoor orders sneller gereed zijn en kapitaalproductie beter benut wordt. Bijvoorbeeld in snijsystemen.  
• Kwaliteit & consistentie: robotisering reduceert variabiliteit door handmatig werk, zoals positionering van materiaal, precisie in snijervaring, en daardoor afval en remakes. Bijvoorbeeld: Zünd noemt “bespaart tijd, vermindert afval, elimineert bronnen van fouten”.  
• Duurzaamheid / circulaire proceskansen: Hoewel dit minder expliciet genoemd wordt door leveranciers, een efficiëntere procesflow vermindert restmateriaal, verbetert uptime, en faciliteert meer stabiele productie van op maat (dus potentieel minder verspilling).

Trends & uitdagingen

• Cobots & autonome systemen: steeds vaker worden collaboratieve robots (cobots) gebruikt bij afwerkprocessen (zoals platen laden/unloading) omdat ze veilig kunnen samenwerken met personeel zonder hekwerk.  
• Integratie met software/ERP/workflow: robotisering is zinvol pas wanneer de hele keten meedoet — van order-to-print, print-to-cut, cut-to-install. Niet alleen het snijsysteem, maar ook de datastroom, nest-algoritmes, jobplanning moeten geautomatiseerd zijn.  
• ROI en schaal: investeringen in automatisering zijn significant; voor kleinere signbedrijven is de vraag of volume en doorloopsnelheid dit rechtvaardigen.
• Verandering in competenties: personeel verschuift van handmatig werk naar monitoring, onderhoud, robotprogrammering. Dit heeft gevolgen voor opleiding/training — relevant gezien jouw focus op jong talent en educatie.
• Flexibiliteit vs. automatisering: Sign- & display-werk kent vaak korte lifecycle, veel kleine batches, hoge variatie. Dat maakt automatisering uitdagender dan bijvoorbeeld volume-drukkerijen met langdurige repetitieve runs.

Richtlijnen voor implementatie / aandachtspunten

• Begin met een analyse van huidige proces: hoeveel handmatige handelingen zijn er in snijden/afwerking? Waar zitten knelpunten (doorlooptijd, arbeid, fouten, afval)?
• Stel KPI’s vast: m² per uur, stilstandtijd, afvalpercentage, marge per job, energie/verbruik per m². Dit sluit aan op jouw data-gedreven aanpak.
• Formuleer automatiseringsdoelstellingen: bijvoorbeeld “met robotmateriaalhandling willen we de bedieningstijd per plaat verlagen met 50%”, of “met barcode workflow willen we doorlooptijd verkorten met 30% en fouten terugdringen tot < 1%”.
• Selecteer het automatiseringsniveau passend bij uw bedrijf!
• Besteed aandacht aan training en competenties: operatoren moeten nieuwe skills krijgen (robot tuning, softwareworkflow, data-analyse). Dit is belangrijk gezien je interesse in educatie.
• Besteed aandacht aan duurzaamheidsimpact: hoe automatisering kan bijdragen aan terugdringing van restmateriaal, betere materiaalkeuze, energie-efficiëntie.
• Laat praktijkcases zien (zoals de Zünd met RobotFactory case of Kongsberg
  met Robotic Material Handler) — inspirerend voor jonge ondernemers en voor promotie van de industrie als innovatieve sector
• Wees kritisch: automatisering is geen doel op zich; slaag alleen als businesscase solide is (volume, doorlooptijd, variatie, ROI).